Post, telegraaf en pakjes in onbezet Belgie 1914-1918 Luc SELIS
Postgeschiedenis verzameling
Luc Selis had eerder al met verzamelingen apart
uitgepakt rond telegraafverkeer en postverkeer in
onbezet België tijdens WO I en maakte voor
competitieve deelname aan Yprifil 2017 een montage
van beide verzamelingen onder één noemer.
Dit impliceerde uiteraard dat heel wat stukken
opnieuw in de verzameling vervat werden, maar ook
dat er nieuwe verhaallijn rond gemaakt werd mét
toevoeging van andere relevante stukken.
Het
werd opnieuw een uitgebreid werkstuk, met als doen 8
kaders à 16 pagina’s te vullen en de jury ervan te
overtuigen, dat het zich wel degelijk om een nieuwe
verzameling handelde. In zijn plan, dat
uitzonderlijk gespreid werd over 2 pagina’s werd het
idee achter de verzameling bondig uiteengezet als
volgt:
Inleiding. Op 4 augustus
1914 vallen de Duitse troepen België binnen. Ondanks
heftig verweer van de Belgische strijdkrachten
worden zij langzaam maar zeker achteruit gedrongen
tot het front zich op 15 oktober 1914 stabiliseert
aan de IJzer. Gedurende bijna 4 jaar zal de
frontlijn vanaf Nieuwpoort in het noorden tot Ieper
in het zuiden nagenoeg onveranderd blijven ondanks
vele veldslagen.
Ten westen van de IJzer blijft een gebied
van amper 10km breed en circa 40km lang over:
Onbezet België, waarin bewoners, vluchtelingen en
soldaten van de geallieerde legers proberen te
overleven. Ook de Belgische enclave Baarle-Hertog,
slechts 7km2 groot en omringd door het neutrale
Nederland, blijft onbezet gebied. Ondanks alle
oorlogsgeweld blijven de meeste postkantoren in
Onbezet België open, het ene al met meer succes dan
het andere. Sommige, dicht of zeer dicht bij de
frontlijn gelegen, kunnen slechts tijdelijk open
zijn of moeten zich noodgedwongen terugtrekken naar
de iets veiliger gebieden verder van het front.
Doel van de verzameling.
Er wordt naar gestreefd per nog resterend
postkantoor in Onbezet België een chronologisch
overzicht te geven van een breed gamma aan verwerkte
correspondentie met, waar beschikbaar, de invloed
van het oorlogsgebeuren op de werkzaamheden aan te
tonen. De nadruk ligt voornamelijk op de burgerpost
en alleen waar van belang wordt de samenwerking met
de militaire posterijen getoond.
Voor gemeenten zonder postkantoor wordt
aangetoond door welk kantoor zij bediend werden, met
eventuele wijzigingen gedurende de oorlogsperiode.
Ook aan vigerende tarieven en marcofilie wordt
aandacht besteed waarbij voor het laatste de invloed
van de oorlogssituatie wordt aangetoond.
De zeldzaamheid van poststukken verwerkt
door postkantoren in Onbezet België is veelal
afhankelijk hoe hun werking werd beïnvloed door hun
nabijheid van het front.
Plan van de verzameling.
De verzameling is opgebouwd in alfabetische volgorde
van de toenmalige namen van de 28 postkantoren in
onbezet België. Gemeenten zonder postkantoor werden
behandeld bij de bedienende gemeente, ook weer per
alfabetische volgorde. Helaas is het onmogelijk van
alle gemeenten in Onbezet België correspondentie te
laten zien, gezien het gebied meer dan 100 gemeenten
en gehuchten omvat.
Geraadpleegde bronnen.
1. Dictionnaire des Bureaux de Poste de Belgique
1830-1914, uitgifte 1969.
2. WEFIS tijdschriften van nr. 12 tot 132.
3. De Belgische Spoorlijnen – Paul De Kerver, 2008 -2015.
4. De Inundatie van oktober 1914 – Guido Demere, 2014.
5. Rijksarchief van België.
6. Diverse nota uit de verzamelingen van Van San, Baert en Dhont
7. De censuur in de Eerste Wereldoorlog – Studiekring WO1-WO2
8. Tarifs Internationaux 1892-1988
9. Een tocht door Plugstreet – De Krijger – 1997
Andere referenties zijn vermeld bij de documenten waar relevant.
Tentoonstellingen :
Post, telegraaf en pakjes in onbezet Belgie 1914-1918
21-22.10.2017
IEPER YPRIFIL 2017 - Regionaal kampioenschap Regio's Oost- & West Vlaanderen Competitief GROOT GOUD 96%
24.02.2018
WILRIJK Tentoonstelling bij Koninkl. Philatelic Club Cosmos Luc stelt er drie topcollecties ten toon Demonstratie via externe deelname
24-26.08.2018
CINEY PHILEXNAM 2018 - Nationaal Kampioenschap In de Expohallen Competitief GROOT GOUD 98 % + Speciale prijs & felicitaties 1ste prijs
