Ocean Letters
Luc SELIS

Postgeschiedenis verzameling




Omschrijving

Luc voelt zich binnen de domeinen “postgeschiedenis”en “postwaardestukken” als een vis in het water en slaagt er ook geregeld in om met een nieuwe “unieke” verzameling uit te pakken bij grote competitieve tentoonstellingen en ook hoog te scoren. Deze verzameling werd vanaf het begin groots aangevat met maar liefst zes kaders voor expositie tijdens het regionale kampioenschap Limburg – Antwerpen te Wychmaal-Peer in september 2015.

Hij verduidelijkte meteen op zijn inleidingblad met een woordje de opzet van de getoonde stukken, als volgt:

Inleiding.
De “Ocean Letter”, niet te verwarren met de “Shipletter” of scheepspost dankt zijn ontstaan aan de uitvinding van de draadloze telegraaf in 1896 door Guglielmo Marconi. Hoewel deze uitvinding in de eerste plaats bedoeld was ter vervanging van de draadtelegraaf bleek het draadloze systeem ook uitermate geschikt te zijn als communicatiemiddel op zee in geval van nood.

Het grote belang hiervan werd bewezen door de ramp met de “Titanic” in 1912 waar de 703 overlevenden hun leven dankten aan het feit dat de noodoproep van de “Titanic”, uitgezonden met de apparatuur van Marconi, werd opgevangen door de Royal Mail Steamer “Carpathia”. Direct gevolg van deze ramp was dat radiozenders verplicht werden gesteld op alle grote schepen.

Op 11 september 1911 werd door het “Deutsche Betriebsgesellschaft fur Drahtlose Telegrafie” (DEBEG) een nieuwe goedkopere telegrafische service geïntroduceerd voor Duitse schepen, de Ozean Brief. Dit werkte als volgt: Men gaf het te verzenden bericht aan de radio-officier van het schip die het dan draadloos zond naar een schip dat binnen het zendbereik maar in tegenovergestelde richting voer. De marconist van het ontvangende schip schreef of typte het bericht op een speciaal hiervoor bestemd telegramformulier dat in een bijbehorende envelop werd gesloten. In de eerstvolgende haven die het schip aandeed werd deze brief dan aangetekend naar de geadresseerde verzonden. Na 1925 werd het aantekenen niet meer verplicht.

Deze service werd al snel door de concurrerende telegraaf- en scheepvaartmaatschappijen overgenomen die met hun eigen naam en in hun eigen stijl telegrammen en enveloppen lieten drukken. Afhankelijk van de gangbare taal in hun land kwamen hierop de volgende namen voor: Ocean Letter, Ozean-Brief, Radio Ozean Brief, Lettre-Océan, Radio Letter, Radiobrief, Radiobrev, Lettera Oceanica, Wireless Letter, Ocean Poste en nog enkele andere benamingen.

Doel van de verzameling.
Het tonen van een zo groot mogelijke verscheidenheid van door de verschillende maatschappijen gebruikte enveloppen en telegrammen om inzicht te geven in dit vrij onbekend aspect van de filatelie, namelijk de “Ocean Letter”. Dit gebruik kende zijn hoogtepunt tussen 1911 en 1940. Hierna maakte dit fenomeen, op enkele uitzonderingen na, plaats voor modernere communicatiemiddelen. Getoond worden brieven, veelal ook met inhoud die in ieder land gefrankeerd kunnen zijn.

Ook kwam het voor dat de brieven aan boord van de schepen gepost en afgestempeld werden volgens de UPU regels als “Paquebot” post. Deze brieven kunnen gefrankeerd zijn met postzegels van het land waar het schip geregistreerd was of met die van het land waar het schip als laatste een haven aandeed.

Plan van de verzameling.
De verzameling is ingedeeld per land waarvan Ocean Letters bekend zijn. Per land wordt een chronologisch overzicht gegeven van de tot nog toe aangetroffen stukken van de diverse telegraaf- en scheepvaartmaatschappijen welke in dat land gevestigd waren. Buiten de getoonde landen zijn er tot op heden geen andere gekend waar Ocean Letters gebruikt werden. De verzameling is ingedeeld volgens volgende landen:
1. Duitsland
2. België
3. Groot Brittannië
4. Frankrijk
5. Nederland
6. Italië
7. Denemarken
8. Noorwegen
9. Verenigde Staten
10. Nieuw Zeeland



Geraadpleegde bronnen.
  - An Introduction to Ocean Letters, Roger Hosking, UK.
  - Ocean Letters, A Sequel, Roger Hosking, UK.
  - Wireless Ship Letters, by R.D.Harris & Diane DeBlois (Postal History Journal June 2004).
  - DEBEG – Archief – Berlijn
  - Compagnie Maritime Belge – Archief – Antwerpen
  - World Wide Web.

Enkele stukken uit de verzameling ter illustratie :
 
   
Een erg vroege OZEAN BRIEF, aan land gebracht op 16 november 1911 te Lissabon door het schip Prinzregent van de Deutsche Ost-Afrika Linie, die de post verbinding verzorgde tussen Duitsland en zijn voornamelijk Afrikaanse kolonies, gefrankeerd met Portugese zegel van 100 Reis (met Republica opdruk), tarief voor een aangetekende brief naar het buitenland.
   
Een Belgische LETTRE-OCÉAN / OCEAN-LETTER van de “S.A.Internationale de Télégraphie sans Fil”, aan land gebracht op 15 januari 1930 te Brest en vandaar aangetekend verstuurd naar Namen. Tarief 3FFr voor een aangetekende brief in internationale dienst.
   
Een Belgische RADIO-LETTER (vouwbrief-telegram) van de Compagnie de Télégraphie sans Fil, op 10 juli 1914 doorgeseind van het schip Potsdam naar het schip Noordam, die de brief op 14 juli 1914 vanuit de haven van New York aangetekend verstuurde naar een adres in New York. Tarief aangetekende brief in binnenlandse dienst 12ct.
   
Een Nederlandse Radiobrief van SAIT-Radio Holland, aan land gebracht te Curaçao in 1930 en van daar verstuurd naar Los Angeles USA.
   
Het telegram uit de Radiobrief



Tentoonstellingen :


Ocean Letters
05.09.2015WYCHMAAL-PEER
LIMBUFILEX 2015 - Regionaal kampioenschap
Regio's Limburg & Antwerpen
Competitief
GOUD 94 %
10-12.06.2016ROESELARE
WESTFILA 2016 - Nationaal kampioenschap
In het Fabriekspand
Competitief
GOUD 93 %
1ste plaats postgeschiedenis
19-21.05.2017LICHTENVOORDE (NL)
ACHTERHOEK 2017
Nationale tentoonstelling
Competitief
GROOT GOUD 92%
Quotum vlg NL normen - 1ste plaats postgesch.
25-27.08.2017S HERTOGENBOSCH - NL
HERTOGPOST 2017
Nationale competitieve tentoonstelling
Competitief
GROOT GOUD 95 %
Quotum vlg NL normen
24.02.2018WILRIJK
Tentoonstelling bij Koninkl. Philatelic Club Cosmos
Luc stelt er drie topcollecties ten toon
Demonstratie
via externe deelname
27-31.05.2018JERUSALEM
ISRAEL 2018 Wereldkampioenschap
Competitief
GROOT VERGULD ZILVER 88%
Quotum vlg NL normen (via externe deelname)
19-22.11.2021ATHENE - GRIEKENLAND
NOTOS 2021 - European FEPA Exhibition
Competitief
GROOT VERGULD ZILVER 86%
via externe deelname
16 - 18.12.2021S HERTOGENBOSCH - NL
HERTOGPOST 2021
Nationale competitieve tentoonstelling
Competitief
GROOT GOUD 96 % + 1ste Prijs
10 kaders (Externe deelname)
31.3 - 3.4.2022BOEDAPEST (HONGARIJE)
HUNFILEX 2022
Internationale FIP Tentoonstelling
Competitief
GOUD 90 % Gouden medaille
via externe deelname
18 - 22.05.2022LUGANO (ZWITSERLAND)
HELVETIA 2022
Internationale FIP Tentoonstelling
Competitief
GOUD 91% + Felicitaties van de jury
via externe deelname
10 - 12.06.2022ANTWERPEN
ANTVERPIA 2022
Nationale Competitieve tentoonstelling
Belgische Academie
via externe deelname
27 -29.10.2022ULM (D)
Duits Kampioenschap postgeschiedenis
Postgeschichte Live
Competitief
Goldene Posthorn
in Groep 4.3 Historische - en bijzonder verzamelingen (externe deelname)
8-12.11.2022CAPE TOWN - ZUID AFRIKA
Cape Town 2022
Internationale FIP Tentoonstelling
Competitief
GOUD 91 %
Via externe deelname




Info      Kalender      Clubblad      Historiek      In de pers      Uitgiften       Verzamelingen       Links