Roterende raderen en wentelende wielen
Jose GULLENTOPS

Open klasse verzameling



Omschrijving

José, die een nauwe band had in de club met de overleden Georges Dib bij de opbouw van haar verzameling rond de civiele luchtvaart (thematisch), kreeg van hem de basis, die hij gelegd had aan een nieuwe verzameling rond de wereld van de molens, als dank voor hun jarenlange filatelistische vriendschap. Dit ging José nauw aan het hart en ze besloot om met de initieel als thema opgevatte stukken een nieuwe verzameling in open klasse uit te bouwen. Zij bewaarde daarbij de door Georges gekozen titel en wijdde haar nieuwe verzameling postuum aan hem.

Zij maakte er beslist een totaal eigen werkstuk van met verschillende invalshoeken rond verschillende types van molens en laste - gezien de aard van de verzameling - een diversiteit aan niet-filatelistisch materiaal in, waardoor zij ook moeilijke aspecten op een duidelijke manier kon accentueren.

Ze nam voor het eerst deel met deze verzameling aan het regionale kampioenschap Brabant te Sint Gillis in februari 2013 en was dan ook benieuwd naar de reacties. De commentaren inzake de ingelaste "gewone" postkaarten had ze verwacht, maar dat men haar vroeg om een nieuwe "beter passende" titel te zoeken, was wel even een verrassing. Maar zo is het altijd, hetgeen de ene origineel en prima vindt is dat voor de andere niet.

Met een pak opmerkingen in de hand ging ze actief en positief aan de slag en het lukte haar de hele verzameling met nieuwe vondsten, andere indelingen, en überhaupt een totaal gewijzigde lay-out te herwerken om deze in de nieuwe vorm te tonen in oktober 2013 tijdens Tournai 2013 met 11% winst qua score, wat niet niets is. Voor ons was het weer een duidelijk voorbeeld van het spreekwoord "Waar een wil is, is een weg".

In de aanloop naar het nationale kampioenschap Brabantphil 2014 zocht en vond José heel wat nieuw materiaal en alhoewel ze quasi binnen hetzelfde plan bleef werken, was het eindresultaat van de verzameling een verademing met beduidende mooie invalshoeken. Gelukkig werd José voor al haar inspanningen ook beloond met een puik resultaat.

Enkele stukken uit de verzameling
 
Ze start met een geschiedkundige benadering: duizenden jaren voor onze tijdrekening kende de mens reeds graan. Het werd al geteeld in het steentijdperk. Gerst is wellicht het oudste cultuurgewas en daarna volgden tarwe, haver en rogge.

De mens kon het omhulsel - de zemelen - niet verteren en zocht oplossingen op aan de korrel te komen: het dorsen. Kaf en koren werden gescheiden.


Eerstedagsomslag met het wannen van het graangewas

Tot bij de start van de industriële revolutie werd het graangewas gemaaid, gedorst en dan gewand

Ze benadert het onderscheid tussen de verschillende types van watermolens en windmolens. Hierbij enkele vb uit het grote assortiment:


Slovaaks postwaardestuk, type geïllustreerde postkaart met een watermolen, type bovenslagmolen

Hierbij valt het water boven op het rad in bakvormige schoepen. Het gewicht van het water zet het rad in beweging. Aan het rad is een as (houten paal) bevestigd, die al draaiende binnen in de molen alles in beweging zet.

 
Windmolen, type bovenkruier
Hierbij kan alleen de kap van het wiekenkruis in het horizontale vlak draaien.
Frankeermachineafstempeling met windmolen, type middenkruier
Bij het middenhuis draait het bovenhuis.
De meestal piramidevormige houten ondertoren staat stil.
 

Maximumkaart met windmolen, type onderkruier

Hier wordt de molen in zijn geheel op de wind gezet = gekruid.
De standerdmolen is het oudste voorbeeld, waarbij de kast op een houten staak of standerd rust, waarop de molen inclusief al het gaande werk kan gedraaid worden.


Naast het aspect molens wijdt José ook o.a. aandacht aan onderdelen van de moleninfrastructuren, maalderijen tot hun eindproducten toe :
Prentkaart, aangetekend verstuurd in Helsingborg (S) dd 18.7.1930 met aantekendatum 21.7.1930
en balkstempel verwijzend naar voorzicht prentkaart = de Konst Kvarnstensfabrik - productie van molenstenen

De molensteen is een ronde steen, die in de molens wordt gebruikt voor het malen van de granen en hebben afhankelijk van de toepassing verschillende vormen en bewerkingen.
Poststuk verstuurd in Hannover op 28.12.1937 met de maalderij van Reichenbach

De techniek van het walsen verhoogt de productiecapaciteit. In het industrieel tijdperk worden molens tot meelfabrieken: de maalderijen.



Het plan

Er zijn verschillende molens, o.a. oliemolen, papiermolen, zaagmolen e.a.
De verzameling beperkt zich hoofdzakelijk tot het thema "Malen van graangewassen (de korenmolen)"

   1. De akkerbouw

   2. Malen om te verteren

   3. Achtergrond technische evolutie van het malen
       3.1. Omzetten arbeidsvermogen water in mechanische aandrijfkracht d.m.v. watermolen
       3.2. Idem voor lucht d.m.v. windmolen

   4. Beheersen kwaliteit en verhogen rendement
       4.1. Constructie waterrad, schoepen en wieken
       4.2. Verfijnen kwaliteit onderdelen zoals molenstenen, krachtoverbrenging enz.

   5. Waterrecht, windrecht (juridisch)

   6. Ontdekking andere machines m.b.t. omzetting arbeidsvermogen
       6.1. Stoommachine
       6.2. Explosiemotor
       6.3. Elektromotor

   7. Gevolg van de nieuwe ontdekkingen
       7.1. Teloorgang molens voor direct malen graangewassen, opkomst maalderijen
       7.2. Opkomst molens voor opwekking elektrische energie, voor o.a. de maalderijen

   8. Sociale status molenaar (molengildes)

   9. Sentimenteel: beschermheiligen van de molenaar en spreuken


Behaalde resultaten:



Roterende raderen en wentelende wielen
09+10.02.2013ST GILLIS
SINT GILLIS 2013 - Regionaal kampioenschap
Regio "Brabant" Org.KVFKBR Kringen Brussel in Europazaal Stadhuis
Competitief
VERGULD BRONS 68%
26+27.10.2013DOORNIK
TOURNAI 2013 - Regionaal kampioenschap
Regio's Henegouwen & Namen in het stadhuis
Competitie
GROOT ZILVER 79%
03 t/m 05.10.2014AARSCHOT
BRABANTPHIL 2014 - Nationaal Kampioenschap
In de stadsfeestzaal
Competitief
VERGULD ZILVER 80%
06.09.2015BOORTMEERBEEK
Tentoonstelling n.a.v. "Boortmeerbeek feest !" - Verenigingendag - Editie II
Tentoonstelling van het werk van 21 leden in de verenigingsstand aan de sporthal
Demonstratie
Fragment van 4 pagina's uit deze verzameling
03.09.2017BOORTMEERBEEK
Tentoonstelling n.a.v. "Boortmeerbeek feest!" - Verenigingendag Editie IV
Infostand met selectie 10 verzamelingen in 4 disciplines
Demonstratie
Fragment van 4 pagina's + volledige map ter inzage

Info      Kalender      Clubblad      Historiek      In de pers      Uitgiften       Verzamelingen       Links